Er zijn zoveel vragen van consumenten op het gebied van geld en recht. Want ieder z’n vak: een arts is geen accountant, een winkelier geen belastinginspecteur, een metselaar misschien wel een zzp’er, maar geen boekhouder.
De voetangels en klemmen in de regelgeving mogen dan in de wereld van de deskundigen gesneden koek zijn, voor de consumenten zijn ze dat niet. En wat moeten we doen met al die voorspellingen van de grote instituties over economische groei, beurs, woningenprijzen. Van CPB, IMF, banken of analisten?
Ik wil er graag mijn kanttekeningen bij plaatsen.
Enkele voorbeelden van onderwerpen die ik behandeld heb in het Algemeen Dagblad of Plusmagazine, het grootste maandblad van Nederland, speciaal gericht voor mensen van middelbare leeftijd en ouder.
Voorbeeld:
Storten de huizenprijzen in?
Het IMF zegt dat Nederlandse huizen 30 procent te duur zijn en dat de kans reëel is dat de woningmarkt een keer instort. Moet ik mij als huiseigenaar zorgen maken? is een vraag van een lezer.
Mijn antwoord: Niet meteen, want het IMF houdt geen rekening met regionale verschillen in de Europese woningmarkt.
Als het Instituut de Europese huizenprijzen via een softwareprogramma onder de loep neemt, houdt het geen rekening met verschillen tussen bijvoorbeeld Frankrijk, Duitsland, Nederland of Engeland. De landen met dure huizen hebben een probleem, noem het een woningbel, de software zegt het.
Economische rust
Minister Bos (Financien) heeft direct stelling genomen tegen het IMF-onderzoek. Natuurlijk deed hij dat om de economische rust te bewaren, maar zijn argument, dat het instituut geen rekening houdt met regionale verschillen snijdt hout.
In het plaatsje ’s-Heerenberg aan de Duitse grens bij Arnhem kost een gemiddeld huis 220.000 euro. Maar precies 300 meter verder in het Duitse Elten krijg je voor dat geld een veel grotere vrijstaande woning op eigen grundstuck van 500 meter. Niet voor niets verrijst daar een Nederlandse wijk.
Schaarse grond belangrijkste reden hoge huizenprijzen
Deze prijsverschillen zijn van alle tijden en zijn ook verklaarbaar. Behalve dat er in Duitsland anders gebouwd wordt, mensen in bepaalde regio's minder verdienen en zelf moeten sparen voor hun pensioen, is er geen hypotheekrenteaftrek. Maar de belangrijkste reden dat de koopprijzen van woningen hier zo veel hoger is dan in ons omringende landen, is de schaarste aan grond. Alle mooie bouwplaatsen zijn inmiddels vergeven. Projectontwikkelaars en gemeenten zoeken niet voor niets hun toevlucht tot bouwplaatsen langs drukke wegen, die vervolgens afgeschermd worden met hoge wallen en schermen. Maar ook die ruimte wordt schaars gezien de allerlaatste architectonische noviteit: de walwoning. Deze huizen zijn gebouwd in de geluidswal rond een nieuwe wijk. Over zuinig omspringen met ruimte gesproken.
Waarschuwende vinger
De software van het IMF kent deze walwoningen niet, zoals de voelsprieten van de IMF-economen reeds lang verdord zijn in de rapportencultuur die zo eigen is aan deze instellingen. Want waar was vorig jaar rond deze tijd het waarschuwende vingertje van het IMF voor de grote internationale kredietcrisis waar we nu mee worstelen?
Dan kan ik toch meer bewondering opbrengen voor iemand als Michel Tilmant, topman van de ING die de kredietcrisis wel voorvoelde en zich ondanks interne druk verre hield van lucratieve maar ook riskante hypotheekproducten.
Dus: gaan de huizenprijzen nu stijgen of dalen? Of ligt de waarheid in het midden?