Jaap's Column

We gaan naar een doe-het-zelf-maatschappij, met alle gevolgen van dien

Al groeit de economie volgend jaar tegen de klippen op, voor veel extra werkgelegenheid zal dat niet zorgen. Banen gaan niet alleen verloren omdat mensen te weinig consumeren, maar ook – en vooral – omdat we toe gaan naar een doe-het-zelf-maatschappij.

Hier en daar verrijst er nog een groot, nieuw gemeentehuis. Maar als het klaar is kunnen de eerste afdelingen al gesloten worden. Mensen gaan straks niet meer naar het gemeentehuis, maar bestellen hun officiële papieren via internet. Deze trend is bij banken en verzekeraars al in volle gang. Kantoren en zelfs callcenters om telefonisch een polis af te sluiten, kunnen straks dicht. Het afsluiten van een verzekering gaat al meestal via drie drukken op de knop. De laatste is enter. De administratie van bedrijven wordt steeds meer uit handen genomen door een pakket slimme software. Daar zijn verder niet veel personeelsleden voor nodig. Ik zag een directeur van een zorgverzekeraar op z’n mobiel kijken hoeveel verzekeringen hij op die dag verkocht had. Inclusief staafdiagrammen met actuele data.

Nieuwe software is de grootste bedreiging voor de werkgelegenheid. Etalagepoppen of modellen van nieuwe auto’s kan je straks laten printen. Niet plat, maar gewoon, zoals ze zijn, driedimensionaal.

Wat moeten architecten nog toevoegen aan de woningen die je op de computer kunt bouwen, inclusief alle technische gegevens en kosten?

Wat kan een notaris straks nog rekenen voor een officiële akte die hij met een druk op de knop uit z’n printer laat rollen? Op geschept papier, gaat net zo makkelijk. De accountant heeft in de gaten dat het normale rekenwerk, of het maken van de jaarverslagen, straks niks meer oplevert. Als de cijfers eenmaal op z’n plaats staan, gaat alles vanzelf. Dat heeft de klant ook wel door. De accountant zal zijn geld moeten verdienen met advies, goed advies van vlees en bloed. Net als de notarissen.

Advocaten zijn zo ver nog niet. Maar het gaat gebeuren, dat er handige kantoortjes komen die burgers van adequate brieven voorzien, waarmee ze zelf hun recht kunnen halen. Doe-het-zelf-recht. Er zijn veel andere voorbeelden te bedenken van de doe-het-zelf-maatschappij. Het thuiswinkelen, thuisbankieren, thuisverzekeren, thuisontwerpen, thuisfotograferen, thuiscommuniceren...De grootste sukkels kunnen straks echte diners opdienen, opgeluisterd met prachtige menukaarten. De tuinman en de glazenwasser ondervinden in toenemende mate concurrentie van steeds handiger elektronisch gereedschap. Je boekt thuis zelf je vakantie.  Alleen het met vakantie gaan, dat moet je nog zelf doen. Pfff.

Natuurlijk besef ik dat al die software ook ontwikkeld moet worden. Dat er mensen een baan vinden bij bookingsbureaus, vergelijkingssites. Daar zijn weer mensen voor nodig, dat is nieuwe werkgelegenheid. Dat geldt ook voor het inpakken van de producten die mensen online kopen. Maar dat is dan weer werkkracht die uit het buitenland zal komen.

Al die lichtpuntjes ten spijt, die premier Rutte en zijn collega-ministers hebben waargenomen, zullen de onzekerheid die er bij veel werknemers is, niet wegnemen. Het vinden en houden van een baan zal naast doorzettingsvermogen en werkkracht, ook flexibiliteit en creativiteit verlangen. Kan je dat wel van iedereen verlangen? Of is hier de nieuwe tweedeling van de samenleving in de maak.

Meer Columns

26 Jul 23
Goed voor de werkgelegenheid, is een achterhaalde politieke dooddoener
24 May 23
Die 4,5 jaar voor het nieuwe pensioenstelsel, hebben we alleen al nodig om het te begrijpen…
07 Nov 22
Deeltijd is een fiscaal gestimuleerde ramp
Meer Column artikelen »
Teksten

Teksten

Het is mijn uitdaging om van ingewikkelde onderwerpen als hypotheken, pensioenen of belastingen zo toegankelijk mogelijke publieksinformatie te maken. Toegankelijker dus dan de bijsluiters van financiele producten en duidelijker dan de adviseur kan uitleggen. Ik publiceer elke zaterdag in het Algemeen Dagblad....

Lees meer »
Advies

Advies

Honderden bedrijven sturen dagelijks persberichten. Omdat ze met een nieuw product komen, willen laten weten dat ze trots zijn op hun mooie jaarcijfers of omdat er een nieuwe directeur benoemd is. Maar waarom is de respons vaak zo gering?Dat komt omdat veel persberichten  onduidelijk zijn geschreven; de kernb...

Lees meer »

Vraag & Antwoord

  • De lening voor je mobieltje gaat naar de BKR!

    Waarom zijn de prijsverschillen tussen mobieltjes zo groot. Sommigen kosten 800 tot 1000 euro, maar andere krijg je bijna gratis, met soms een kleine bijbetaling, terwijl die ook van de bekende merken...

  • Lees antwoord »