Jaren ’30, depressie, instortende dit, omvallende dat. Min 3,5 procent en sorry, volgend jaar wordt ook niks. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft gesproken, net als de premier, de vice-premier, onze economen, werkgevers, werknemers. De overheid moet helpen, steunen, bijstorten, ingrijpende maatregelen nemen.
Het viel bijna op dat er gisteren toch weer miljoenen mensen naar hun werk gingen, boodschappen deden en die konden betalen, naar het theater gingen. Business as usual?
Een beetje wel. Volgens recent onderzoek van het MKB (winkels en kleinere bedrijven) merkt 65 procent van hun leden niets van de crisis. En cijfermatig gaan we ondanks de min van 3,5 procent het op drie na productiefste jaar ooit tegemoet?
Op de teletekst van de Belgische televisie stond bijna onopvallend, zo tussen al het andere nieuws, een simpel regeltje: Nederlandse economie in zwaar weer. Het berichtje werkte sterk relativerend, als ging het om een klein probleempje van de buren.
We moeten zeker de crisis niet relativeren, maar wel de hype erom heen. Een vergelijking met de situatie met de jaren '30 leidt de aandacht van de werkelijke problemen af. In de jaren ’30 hadden vrouwen nauwelijks inkomen en was 20% van de mannen werkloos, die elke dag moesten stempelen voor een schamele uitkering. Ze werden ingezet voor grote werkgelegenheidsprojecten, waardoor we nu door het Amsterdamse of Kralingsebos kunnen wandelen. Er was zoveel echte armoede dat de overheid soep verschafte aan de mensen die niet te eten hadden. Nu maakt diezelfde overheid zich zorgen dat mensen teveel eten.
De vijftigers van nu (onder wie premier Balkenende) zijn op financieel-economisch gebied gewend aan een rimpelloos leven. Ze zouden zich beter moeten realiseren dat hun (groot)ouders twee wereldoorlogen meemaakten en tien jaar leefden in angst voor een derde. In de jaren '50 moesten vrouwen hun baan nog opzeggen als ze trouwden. Een inkomen per gezin werd gezien als eerlijk. Veel getrouwde kinderen moesten inwonen bij hun ouders. Een vroegere buurman zei me eens: als we hier vroeger de winter ingingen met hout in de schuur en een varken op stal, zat je weer goed.
Balkenende en Bos hadden moeten realiseren dat een vergelijking met de jaren '30 misplaatst is. Ze hadden moeten weten dat we in een tijd van hypes leven, dat de media met z'n alleen dagelijks een onderwerp beetpakken en dat op alle mogelijke manieren via kranten, radio, tv, teletekst en internet belichten.
Er is geen ontkomen aan. Daardoor lopen de gemoederen zo hoog op - om een dag later weer snel in te zakken: er dient zich een nieuwe hype aan: een nieuw boek van Sonja Bakker, geweld op school, een aftredende minister. Meningen, beelden, commentaren. Volgende zaak.
Het gevolg van de overbelichting van de crisis zie je overal om je heen, mensen durven geen geld meer uit te geven; je kùnt toch werkloos worden? Een mens lijdt het meest voor het lijden dat men vreest.
De economische crisis heeft geen pathos nodig, die spreekt voor zichzelf. We hebben 'm met z'n allen veroorzaakt, we zullen 'm ook met z'n allen moeten oplossen, zo simpel zal het zijn.
Het is mijn uitdaging om van ingewikkelde onderwerpen als hypotheken, pensioenen of belastingen zo toegankelijk mogelijke publieksinformatie te maken. Toegankelijker dus dan de bijsluiters van financiele producten en duidelijker dan de adviseur kan uitleggen. Ik publiceer elke zaterdag in het Algemeen Dagblad....
Lees meer »
Honderden bedrijven sturen dagelijks persberichten. Omdat ze met een nieuw product komen, willen laten weten dat ze trots zijn op hun mooie jaarcijfers of omdat er een nieuwe directeur benoemd is. Maar waarom is de respons vaak zo gering?Dat komt omdat veel persberichten onduidelijk zijn geschreven; de kernb...
Lees meer »Waarom zijn de prijsverschillen tussen mobieltjes zo groot. Sommigen kosten 800 tot 1000 euro, maar andere krijg je bijna gratis, met soms een kleine bijbetaling, terwijl die ook van de bekende merken...